Zmiany w konstantynopolitańskiej interpretacji prawa do nadawania autokefalii
DOI:
https://doi.org/10.15290/elpis.2023.25.01Słowa kluczowe:
autokefalia, Cerkiew, prawo kanoniczne, Patriarchat Konstantynopolitański, Cerkiew-MatkaAbstrakt
Niniejszy artykuł koncentruje się na przedstawieniu współczesnego stanowiska Patriarchatu Konstantynopolitańskiego dotyczącego kwestii nadawania autokefalii. Analiza uwzględnia dokumenty i wypowiedzi zwierzchników konstantynopolitańskich XX wieku i weryfikuje je z przepisami prawa kanonicznego i prawosławną tradycją eklezjalną. W efekcie przeprowadzonych badań zredagowano wnioski, które przesuwają istotę problemu z technicznych kwestii dotyczących ogłoszenia formalnego aktu o niezależności w kierunku określenia jednoznacznych zasad dotyczących wzajemnych relacji, zobowiązań i praw Cerkwi autokefalicznych.
Downloads
Bibliografia
Konstantinopolskij Tomos o priznanii avtokefalii 1998 g. [online] https://illyabey.livejournal.com/65277.html, [08.07.2023].
Letter of Patriarch Athenagoras to Metropolitan Pimen. (1971). St. Vladimir’s Theological Quarterly, 15, 1/2. 63-70.
Patriarchal and Synodal Tome of the Ecumenical Patriarchate (April 1937), Prot. No. 609. [online] https://www.unifr.ch/orthodoxia/de/assets/public/files/Dokumentation/Synodality/Albania_Tomos.pdf, [08.07.2023].
Patriarshij i Synodalnyj Tomos nadannja avtokefal’nogo cerkovnogo ustroju Pravoslavnij Cerkvi v Ukraini, Pravoslavna Cerkva Ukrainy. (2019). [online] https://www.pomisna.info/uk/document-post/patriarshyj-i-synodalnyj-tomos-nadannya-avtokefalnogo-tserkovnogo-ustroyu-pravoslavnij-tserkvi-v-ukrayini/, [19.07.2023].
Prawosławna diaspora. (2016). Cerkiewny Wiestnik, 4. 44-49.
The Statute of the Orthodox Church in America. (2022) Orthodox Church in America. [online] http://www.oca.org/DOCstatute.asp?SID=12&ID=1, [19.07.2023].
Tomos cařihradského patriarchy Meletia, Čís. prot. 1132. Dokumenty archiepiskopa Sawatije. [online] http://orthodox.or.cz/tomos/tomos-kon1.htm#k3, [08.07.2023].
Antiochenus, P. (2018). Patriarch Athenagoras Clearly States How Autocephaly Must Be Granted. Orthodox History. [online] https://orthodoxhistory.org/2018/09/25/athenagoras-autocephaly/, [06.07.2023].
Araszkiewicz, M. (2010). Koherencyjny model rozumowań prawniczych. Archiwum filozofii prawa i filozofii społecznej, 1. 19-38.
Betlejko, J. (2017). Święty i wielki sobór Cerkwi prawosławnej. Studia i dokumenty ekumeniczne, 1 (80). 50-73.
Borkowski, A. (2018). Rola laikatu w procesie udzielania autokefalii. Latopisy Akademii Supraskiej, 9. 18-29.
Bulgakov, S. (1925). Ocherki uchenija o Cerkvi. Put’, 1. 53-78.
Dragas, A. G. (2016). The Autocephaly of the OCA: History, Arguments, and Aftermath. Greek Orthodox Theological Review, 61:3-4. 167-209.
Dudra, S. (2017). Autokefalia i soborowość jako podstawy ustrojowe Prawosławia. W: Polityczne uwarunkowania religii – religijne uwarunkowania polityki, red. S. Dudra, R. Michalak, Ł. Młyńczyk, Zielona Góra. 229-242.
Ecumenical Patriarch Bartholomew’s Interview in "Vima" (Greek Newspaper): Full Interview. (2021), Greek Orthodox Archdiocese of America. [online] https://www.goarch.org/-/bartholomew-vima-interview, [04.07.2023].
Ermilov, P. (2016). Meletij IV. Pravoslavnaja Enciklopedija, 44. Moskva. 563-570.
Grijorios Zʹ. (2023). Katalogos Ikumenikon Patriarchon. [online] https://ec-patr.org/oikoymeniko-patriarxeio/istoria/diatelesantes-patriarxes/, [08.07.2023].
Jabłońska-Bonca, J. (2015). Problemy ze spójnością prawa i regulacjami pozaprawnymi a siła sprawcza państwa – zarys tematu. Krytyka Prawa, 7. 157-175.
Kałużny, T. (2008). Nowy sobór ogólnoprawosławny. Natura, historia przygotowań, tematyka. Kraków.
Kuźma, A. (2018). Wielki Sobór Kościoła Prawosławnego na Krecie w 2016 r. i jego ustalenia. Elpis, 20. 165-179.
Langrod, J. S. (1931). O autokefalii prawosławnej w Polsce. Studium z zakresu polskiej polityki administracji wyznaniowej. Warszawa.
Lozova, L. (2023). On Non-Violence, Defense, and Victory in the Context of the Russian Aggression against Ukraine. Public Orthodoxy. [online] https://publicorthodoxy.org/2023/05/17/on-non-violence-defense-and-victory-in-the-context-of-the-russian-aggression-against-ukraine/, [11.07.2023].
Ławreszuk, M. (2009). Prawosławie wobec tendencji nacjonalistycznych i etnofiletystycznych. Warszawa.
Ławreszuk, M., Makal, P. (2021). Współczesne prawosławne prawo kościelne – problemy związane z systematyzacją i materiałami źródłowymi w języku polskim. Elpis, 23. 127-135.
Mauro, J.P. (2022). Patriarch Kirill says Russian soldiers who die in Ukraine have sins washed away. Aleteia. [online] https://aleteia.org/2022/09/27/patriarch-kirill-says-russian-soldiers-who-die-in-ukraine-have-sins-washed-away/, [11.07.2023].
Meletios Dʹ. (2023). Katalogos Ikumenikon Patriarchon. [online] https://ec-patr.org/oikoymeniko-patriarxeio/istoria/diatelesantes-patriarxes/, [08.07.2023].
Miletich, S. (2006). Behind the Sourozh Phenomenon: Spiritual Freedom or Curtural Captivity? Meletios Metaksakis, Metropolitan, Archbishop, Pope and Patriarch. Orthodox England. [online] http://www.orthodoxengland.org.uk/meletios.htm, [06.07.2023].
Moss, V. (2015). Patriarch Cyril, abortion, gays and the goddess Aphrodite, Academia, [online] https://www.academia.edu/25959469/PATRIARCH_CYRIL_ABORTION_GAYS_AND_THE_GODDESS_APHRODITE, [11.07.2023].
Milash, N. (2001). Pravila Pravoslavnoj Cerkvi s tolkovanijami Nikodima episkopa Dalmatinsko-Istrijskogo. Moskva. t. I-II.
Nikolaj (Velimirovich). (2006). Tvorenija svjatitielja Nikolaja Serbskogo (Velimirovicha). t. III. Duhovnoe vozrozhdenie Evropy. Moskva.
Pańkowski, J. (2010). Aktualny stan przygotowań do soboru panprawosławnego. Elpis, 12/21-22, 163-175.
Papathomas, G. D. (2006). In the age of the Post-Ecclesiality: The emergence of post-ecclesiological modernity, [online] http:/www.orthodoxa.org/GB/orthodoxy/theology/Post-Ecclesiality.pdf, [ 19.07.2023].
Patriarch of Moscow: Any Russian soldier who dies in the war in Ukraine is forgiven for his sins. (2023). Orthodox Times, [online] https://orthodoxtimes.com/patriarch-of-moscow-any-russian-soldier-who-dies-in-the-war-in-ukraine-is-forgiven-for-his-sins/, [11.07.2023].
Płoński, R. (2009). Tomosy z 1924 i 1948 roku nadające status autokefaliczny Polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu: ich wydźwięk historyczno-kanoniczny. Studia Warmińskie, XLVI. 153-171.
Pulka, Z. (2015). Założenie spójności semantycznej systemu prawa w klaryfikacyjnej teorii wykładni. Przegląd Prawa i Administracji, CII. 209-233.
Schmemann, A. (1964). Problems of Orthodoxy in America. The canonical problem. St. Vladimir’s Theological Quarterly, vol. 8. nr 2. 67-84.
Shemliuk, K. (2019). How Phanar came from the primacy of honor to the primacy of power. [online] https://spzh.news/en/istorija-i-kulytrua/63053-kak-fanar-doshel-ot-pervenstva-chesti-k-pervenstvu-vlasti, [19.07.2023].
Shirin, A. (2023). The Russian-Ukrainian War is Now a Theological Crisis. Public Orthodoxy. [online] https://publicorthodoxy.org/2023/04/20/the-russian-ukrainian-war-is-now-a-theological-crisis/, [11.07.2023].
Tofiluk, J. (1999). O przygotowaniach do Soboru Wszechprawosławnego. Elpis, 1/1. 69-84.
Znosko, A. (1973). Prawosławne prawo kościelne. Część I. Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Marek Ławreszuk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Szczegółowe warunki licencji CC BY-SA (Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach) dostępne jest na stronie Creative Commons - link.
Autor musi wypełnić i przesłać na adres redakcji (elpis@uwb.edu.pl) uzupełnioną i podpisaną umowę autorską wraz z oświadczeniem o oryginalności artykułu i wkładzie autora w powstanie artykułu. Plik umowy do pobrania: TUTAJ
