Najstarsze dzieje parafii mielnickich
DOI:
https://doi.org/10.15290/elpis.2021.23.18Słowa kluczowe:
Cerkiew prawosławna, Mielnik, parafiaAbstrakt
Najstarsze dzieje prawosławnych parafii mielnickich wskazują, że były one ściśle związane z dziejami miasta. Pierwsza murowana świątynia powstała w grodzie ruskim w XIII wieku. Do tradycji XIII – wiecznej świątyni nawiązywała wybudowana w 1431 roku drewniana cerkiew Narodzenia NMP przy ulicy Drohickiej na podzamczu a następnie kolejne wzniesione na wzgórzu ruskim w 1614 roku i obecna wybudowana w latach 1821-1823. Duże znaczenie dla mieszkańców miasta miała cerkiew Zmartwychwstania Chrystusa usytuowana przy ulicy Brzeskiej na początku XVI wieku. Odbudowana po pożarze w 1648 roku przetrwała do 1878 roku. Na terenie parafii Narodzenia NMP w 1777 roku wybudowano kaplicę cmentarną Opieki Matki Bożej, w której znajdowała się otoczona szacunkiem ikona Matki Boskiej Orantki.
Downloads
Bibliografia
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Skarbu Koronnego, dz. 56, M2, k. 12v.
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Zbiory Czartoryskie, rkps. 1099, k. 681.
Archiwum Państwowe w Białystoku, Akta miasta Mielnika, nr 1, k. 53v, 58v.
Archiwum Państwowe w Lublinie, Chełmski Konsystorz Grecko-Katolicki, nr 817, k. 139v-140.
Akty izdavaemye Vilenskoû Arheografičeskoû Komissieû, vysočajše učreždennoû dlâ razbora drevnih aktov v Vilʹne. (1867). (t. II, s. 1-2). Vilʹno.
Akty, izdavaemye Vilenskoû komissieû dlâ razboradrevnih aktov. (1908). t. XXXIII. Akty, otnosâŝiesâ k istorii Zapadno-russkoj cerkvi (s.150, 197-198). Vilʹno.
Akty Litovsko-Russkogo gosudarstva. (1899). t. I. (1390-1529). (194, s. 99-100). M. Dovnár-Zapólʹskij (red.). Moskva.
Opisaniâ dokumentov arhiva zapadnorusskih uniatskih mitropolitov. (1897). t. II. (1700–1839 gg.). (1812, s. 214). Sankt-Peterburg.
Opisanie Rukopisnogo otdeleniâ Vilenskoj publičnoj biblioteki. (1895). (Vyp. 1. nr 97, s. 37), Vilʹna,
Polnoe sobranie russkih letopisej. (1843). (t. II, s. 846-847). Sankt-Peterburg.
Alexandrowicz, S. (1964). Powstanie i rozwój miast województwa podlaskiego (XV – I poł. XVII w.). Acta Baltico-Slavica (t. I., s. 151).
Boniecki, A. (1887). Poczet rodów w Wielkim Księstwie Litewskim w XV i XVI wieku. Warszawa.
Dworzaczek, W. (1959). Genealogia. Warszawa.
Gil, A. (1999). Prawosławna eparchia chełmska do 1596 r. Lublin.
Górska, I. (1961). Dokumentacja prac ratowniczych przeprowadzonych w latach 1959-1961, Archiwum Konserwatora Zabytków Archeologicznych w Białymstoku, maszynopis.
Jabłonowski, A. (1909). Podlasie (t. IV, cz. II.). Źródła dziejowe (t. XVII, cz. II, s. 227). Warszawa.
Jabłonowski, A. (1889). Ziemie ruskie, Wołyń i Podole. Warszawa.
Korczak, L. (1998). Litewska Rada wielkoksiążęca w XV wieku. Kraków.
Maroszek, J. (1989). Siemiatycze jako ośrodek dóbr ziemskich w XV-XVII w. (do 1801 r.). W: H. Majecki (red.), Studia i materiały do dziejów Siemiatycz (s. 10-12). Warszawa.
Michaluk, D. (1993). Rozwój układu przestrzennego Mielnika w XIII-XVIII wieku. Studia Podlaskie (t. IV, s. 27). Białystok.
Michaluk, D. (1999). Mielnik. Stolica Ziemi Mielnickiej na Podlasiu (do końca XVIII wieku). Mielnik.
Mironowicz, A. (2011). Biskupstwo turowsko-pińskie w XI – XVI wieku. Białystok.
Mironowicz, A. (2017). Dzieje parafii prawosławnej świętych apostołów Piotra i Pawła w Siemiatyczach. Cerkiewny Wiestnik (R. LXIV, nr 4, s. 42). Warszawa.
Mironowicz, A. (2003). Kościół prawosławny w państwie Piastów i Jagiellonów. Białystok.
Mironowicz, A. (1991). Podlaskie ośrodki i organizacje prawosławne w XVI i XVII wieku. Białystok.
Mironowicz, A. (2007). Sanktuarium prawosławne na Św. Górze Grabarce. Białoruskie Zeszyty Historyczne (nr 27, s. 168). Białystok.
Mironowicz, A. (2003). 750 rocznica koronacji księcia halickiego Daniela. Cerkiewny Wiestnik (nr 2, s. 47). Warszawa.
Nesteruk, E. (1980). W imię prawdy. Wiadomości PAKP (z. 1-4, s. 31).
Niesiecki, K. (1841). Herbarz Polski (t. VIII, s. 560). Lipsk.
Pańko, E. (1962). Historia Prawosławnej Cerkwi w Siemiatyczach. Cerkownyj Wiestnik (nr 3, s. 15).
Podskalsky, G. (2000). Chrześcijaństwo i literatura teologiczna na Rusi Kijowskiej (988-1237). Kraków.
Polski Słownik Biograficzny. (2007-2008). (t. 45, s. 351). Kraków.
Rejniewicz, Ł. (1987). Dokumentacja badań archeologicznych przeprowadzonych w latach 1985-1987, Archiwum Konserwatora Zabytków Archeologicznych w Białymstoku, opracowania maszynopis.
Sosna, G. (2004). Cerkiewna własność ziemska na Białostocczyźnie w XV-XX wieku. Zbiór materiałów. Białystok.
Sosna, G. (1978). Historyczny zarys Kościoła prawosławnego od zarania dziejów do chwili obecnej na terenie województwa białostockiego. Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła prawosławnego. (z. 3-4, s. 64).
Sosna, G. (2000). Katalog świątyń i duchowieństwa prawosławnej diecezji warszawsko-bielskiej. Elpis (nr 3, s. 320).
Sosna, G. (1989). Rys historii parafii prawosławnej w Siemiatyczach. W: H. Majecki (red.), Studia i materiały do dziejów Siemiatycz (s. 51). Warszawa.
Sosna, G. (2006). Święte miejsca i cudowne ikony. Prawosławne sanktuaria na Białostocczyźnie. Białystok.
Wiśniewski, J. (1977). Osadnictwo wschodniej Białostocczyzny. Acta Baltico-Slavica (t. XI). Wrocław.
Batûškov, P. N. (1888). Volynʹ, istoričeskiâ Sudʹbyûgo-Zapadnago kraâ. Sankt-Peterburg.
Batûškov, P. N. (1887). Holmskaâ Rusʹ, istoričeskie sudʹby russkogo Zabužʹâ. Sankt-Peterburg.
Bobrovskij, P. O. (1863). Materialy dlâ geografii i statistiki Rossii, sobrannye oficerami Generalʹnogo štaba. Grodnenskaâ guberniâ č. II. Priloženiâ. Sankt-Peterburg.
Vestnik Zapadnoj Rossii. Istoriko-literaturnyj žurnal. (1869). g. VII, kn. 7, t. III, otd. 2. Vilʹno.
Golubinskij, E. (1904). Istoriâ russkoj cerkvi (t. I, č. 1.). Moskva.
Gruševsʹkij, M. (1905). Ìstorìâ Ukraïni-Rusi (t. III). Lʹvìv.
Pravoslavnaâ Enciklopediâ. Russkaâ Pravoslavnaâ Cerkovʹ. (2000). (s. 161, karta I., II.). Moskva.
Sbornik statej, razʺâsnâûŝih polʹskoe delo po otnošeniû k Zapadnoj Rossii. (1887). Vilʹna: izd. C. V. Šolkovič.
Teodorovič, N. I. (1893). Gorod Vladimir Volynskoj gubernii v svâzi s istoriej volynskoj eparhii, istoričeskij očerk. Počaev.
Čistovič, I. A. (1882). Očerk istorii zapadnorusskoj cerkvi (č. I.). Sankt-Peterburg.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Szczegółowe warunki licencji CC BY-SA (Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach) dostępne jest na stronie Creative Commons - link.
Autor musi wypełnić i przesłać na adres redakcji (elpis@uwb.edu.pl) uzupełnioną i podpisaną umowę autorską wraz z oświadczeniem o oryginalności artykułu i wkładzie autora w powstanie artykułu. Plik umowy do pobrania: TUTAJ
