System organizacji administracji diecezjalnej Białoruskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w latach 1949– 1980
DOI:
https://doi.org/10.15290/elpis.2021.23.14Słowa kluczowe:
Białoruski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, diaspora białoruska, administracja diecezjalna, prawosławieAbstrakt
Artykuł poświęcony jest historii rozwoju systemu administracji diecezjalnych nieuznanego Białoruskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (BAOC). Powstała w latach 1948–1949 wspomniana organizacja religijna przez kilka następnych dziesięcioleci była wpływowym ośrodkiem konsolidacji powojennej białoruskiej diaspory. Działalność parafii BAOC nie ograniczała się do organizowania nabożeństw, zakładała również prowadzenie działalności społecznej, kulturalnej, oświatowej, wydawniczej i innej. Z kolei kontrola, zarządzanie i koordynacja działalności parafialnej w dużej mierze zależała od organizacji administracji diecezjalnej. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdza się stopniowe zmniejszanie zakresu uprawnień administracyjnych episkopatu i wzmocnienie roli świeckich w administrowaniu diecezjami. Obserwowaną niestabilność struktur diecezjalnych BAOC w badanym okresie tłumaczy się wysokim stopniem zależności przynależności diecezjalnej parafii od relacji z określonym hierarchą.
Downloads
Bibliografia
Agulʹny Zʹezd BAPC u Angelʹščyne. (1968). Belarus (139).
Adozva Ǔpravy Pryhodu Sʹv. Kìryly Turaǔskaga. Nʹû Ërk, 18 lûtaga 1969 g. (1969). Pravaslaǔnym Šlâham 1, 23.
Andrèj, ul. (1970). Ûbìlejny god u Klìǔlendskaj parafìì. Golas Carkvy (32), 20–21.
Arhiv Germanskoj eparhii Russkoj Pravoslavnoj Cerkvi Zagranicej (AGE RPCZ). (1944). D. «Deâniâ Sobora Episkopov Belorusskoj Pravoslavnoj Cerkvi. 12–19 maâ 1944 g.».
Aǔstralìec. (1979). Z arhìvu budovy Carkvy Sʹv. Apostalaǔ Pâtra ì Paǔla ǔ Adèlâjdze. Golas Carkvy (52), 12–13.
Bagaslužènʹnì dlâ belarusaǔ u Mèlʹburne. (1952). Bacʹkaǔščyna (35 (114)), 4.
Belaruskaâ pravaslaǔnaâ carkva ǔ Sydnèì. (1952). Bacʹkaǔščyna (35 (114)), 4.
Belaruskì pravaslaǔny pryhod u Sydnèì. (1952). Bacʹkaǔščyna (9 (88)), 4.
Belarusy ǔ Aǔstralìì. (1951). Bacʹkaǔščyna (70), 4.
Bradford – cèntr relìgìjnaga žycʹcâ ǔ Vâlìkaj Brytanìì (Zʹezd vernìkaǔ BAPC ì ǔgodkì sʹvâtarstva a. Ânkì Ababurkì). (1969). Belaruskì pravaslaǔny kalândar na 1970 god (s. 140–142). Klìǔlend: Vydanʹne Eparhìâlʹnae Upravy Sʹv. B.A.P.C. na Amèryku j Kanadu.
Brytanskì, V. (1961). Zʹ belaruskaga žycʹcâ ǔ Vâlìkaj Brytanìì. Bacʹkaǔščyna (38–39 (573–574)), 8.
Carkoǔnaâ hronìka. (1950). Bacʹkaǔščyna 2 (62), 4.
Carkoǔnyâ spravy BAPC. (1954). Ìnfarmacyjny bûletènʹ Saûzu Belarusaǔ u Bèlʹgìì, (20), 3–4.
Dèlegat. (1960). Eparhìâlʹny Zʹezd BAPCarkvy. Golas Carkvy (12), 6–9.
Do parafìân BAPC v Melʹburnì. List arhimandrita Modesta Bìlorusʹkoï Avtokefalʹnoï Pravoslavnoï Cerkvi. 1963. Cerkva j žittâ, (3/36), 12–13.
Gardzìenka N., Ûrèvìč L. (2013). Rada BNR (1947–1970): Padzeì. Dakumenty. Asoby. Mìnsk: Knìgazbor.
Garoška, M. (1970). Arhìâpìskap Vasìlʹ. Belarus (Lìpenʹ), 1–2.
Hronìka. (1955a). Golas Carkvy 1, 14–16.
Hronìka. (1955b). Golas Carkvy 2, 12–15.
Hronìka. (1957). Golas Carkvy 5, 14–16.
Â. (1970). Tamaščyk nâ žyve. Belaruskì golas, (Žnìvenʹ), 3.
Âparhìâlʹnaâ Uprava BAPC. U Parahvìì Sʹv. Kìryly Turaǔskaga ǔ Bruklìne. (1967). Belarus (127), 3.
Kahanoǔskì, A. (1976). 25 god parafìì Žyrovìckae Božae Macì ǔ Klìǔlendze. Golas Carkvy (46), 5–10.
Kansìstoryâ BAPCarkvy. Novae pryznačènʹne (1974). Golas Carkvy (42), 16.
Kìsly, K. (1954). Adozva Staršynì Carkoǔnaga Kamìtètu BAPC u Bèlʹgìì. Ìnfarmacyjny bûletènʹ Saûzu Belarusaǔ u Bèlʹgìì, (20), 4–5.
Library and Archives Canada. (1966). Marian Ziniak fond: MG-31-H193. C. 2. F. 37.
M. N. (1961). II-gì Èparhìâlʹny Zʹezd BAPC u Aǔstralìì. Bacʹkaǔščyna (5 sakavìka), 4.
Mìkalaj, âpìskap. (1972). Da vernìkaǔ BAPC u Aǔstralìì. Vâlìkdzenʹ, 1972 godu. Belarus (Krasavìk), 5.
Mìnuly 1971 god u žyccì BAPCarkvy na čužyne. (1971). Golas Carkvy 34, 23.
Nacionalʹnyj arhiv Respubliki Belarusʹ. F. 370. Op. 1. D.
Naglâdalʹnìk. (1972). Uladyka Mìkalaj u Aǔstralìì. Belarus (Sakavìk), 4.
Nazìralʹnìk. (1971). Kananìčnaâ vìzìtacyâ Ǔladykì Andrèâ ǔ Angelʹščyne. (1971). Belarus (175), 5.
Novaâ carkva j sʹvâtar BAPCarkvy. (1954). Belarus 4 (50), 6.
Novaâ parafìâ BAPC. (1973). Golas Carkvy (39), 19.
Novy pryhod BAPC u Dètrojce. (1967). Belarus (122), 5.
Parafìâ Žyrovìckaj Macì Božaj u Gajlând Park, štat Nʹû Džèrsì. (1969). Belaruskì Pravaslaǔny Kalândar na 1970 god (s. 137–139). Nʹû-Ërk: Vydanʹne Eparhìâlʹnae Upravy Sʹv. B.A.P.C. u Amèrycy.
Pasedžanʹne Rady BAPC. (1974). Belarus (206), 3.
Pastanovy Âparhìâlʹnaj Upravy BAPC. (1970). Belarus (162), 1.
Pastanovy Narady Svâčènnaga Saboru Epìskapaǔ BAP Carkvy, pravedzenaj 19-ga čèrvenâ 1970 godu ǔ Spryngfìlʹdze ǔ Štace Massačuzèts, pryǔdzele Uladykì Andrèâ, Uladykì Mìkalaâ ì a. Vasìlìâ Kendyša. (1970). Golas Carkvy (32), 19.
Peršaerarh Belaruskae Aǔtakefalʹnae Pravaslaǔnae Carkvy Vysokapraasʹvâščènʹnejšy Arhìepìskap Sârgej – upakoìǔsâ. (1971). Golas Carkvy (34), 3–6.
Pranevìč, A. (1950) Vìzyta Âpìskapa BAPC Uladykì Vasìlâ ǔ Bèlʹgìì. Ìnfarmacyjny bûletènʹ Saûzu Belarusaǔ u Bèlʹgìì (5), 2–4.
Pryhod ǔ Aǔstralìì. (1952). Belarus (1 (7)), 4.
Rozmysl, S. (1968). Padzeì ǔ Adèlaìdze. Pravaslaǔnym Šlâham (2 (12)), 21–25.
Rukapalažènʹne novaga sʹvâtara. (1971). Golas Carkvy (34), 9–10.
Rutgers University Libraries (RUL), Special Collections and University Archives. (1942). Zaprudnik J. Collection. Box 2 «Lapitski Mikalaj, 1907–1976. Papers».
Sakratar Âparhìâlʹnae Upravy BAPC M. Gumen. Sprastavanʹne. 5 verasʹnâ 1970 g. (1970). Belaruski golas (Kastryčnìk), 3.
Sakratar Âparhìâlʹnae Upravy BAPC M. Gumen. Sprastavanʹne. 5 verasʹnâ 1970 g. (1970). Belarus (Verasenʹ), 3.
Sʹcâblevìč, U. (1963). Èparhìâlʹny Sabor BAPC u Nʹû-Ërku. Bacʹkaǔščyna (13–14 (613–614)), 2.
Šavelʹ, A. (1950). Agulʹny zʹezd Belarusaǔ u Nʹû-Ërku. Bacʹkaǔščyna (63), 6.
Session of the Council of Bishops of the BAOC. (1981). The Byelorussian Times (30), 3.
Slesarev, A. V. (2021). Rešeniâ Arhierejskogo Sobora RPCZ 7–9 maâ 1946 g. po voprosu organizacii organizacii cerkovnoj žizni belorusskoj diaspory. Vestnik Pravoslavnogo Svâto-Tihonovskogo gumanitarnogo universiteta. Seriâ II: Istoriâ. Istoriâ Russkoj Pravoslavnoj Cerkvi, (100), 80–94.
Slesarev, A. V. (2020a). Položenie episkopa Melitopolʹskogo Sergiâ (Ohotenko) ot načala èmigracii do oficialʹnogo vozglavleniâ belorusskogo avtokefalʹnogo dviženiâ (1944–1949 gg.). Vestnik Ekaterinburgskoj duhovnoj seminarii (3 (31)), 299–318.
Slesarev, A. V. (2020b). Obstoâtelʹstva vozniknoveniâ i istoriâ razvitiâcerkovnogo raskola belorusskoj diaspory v pervoj polovine 1980-h gg. (2020b). Žurnal Belorusskogo gosudarstvennogo universiteta. Istoriâ (4), 66–79.
Slesarev, A. V. (2018). Process razvitiâ cerkovnogo raskola belorusskoj diaspory i formirovanie ierarhii BAPC v 1949–1968 gg. Trudy Minskoj duhovnoj akademii 15, 203–235.
Smarščok Aǔgen, prat. (1963). Novy sʹvâtar BAPC. Bacʹkaǔščyna 12 (612).
Smarščok, P. (2007). Trèba bylo bačycʹ, kolʹkì ǔ taty bylo knìg. Adzìnec A. Pavaennaâ èmìgracyâ: skryžavanʹnì lësaǔ: zbornìk uspamìnaǔ (s. 543–545). Minsk: Medisont.
Statut Belaruskae Aǔtakefalʹnae Pravaslaǔnae Carkvy. (1974). Nʹû Ërk.
Statut Eparhìâlʹnae Upravy Sʹvâtoe BAPC. (1960). Nʹû Ërk: BAPC.
Staǔpìckì, N. (1967). Mančèstar. Parafìâ Sʹv. Belaruskae Aǔtakefalʹnae Pravaslaǔnae Carkvy. Belaruskì Pravaslaǔny Kalândar na 1968 god (s. 99–100). Nʹû Ërk: Vydanʹne Eparhìâlʹnae Upravy Sʹv. B.A.P.C. u Amèrycy.
Staǔpìskì, M. (1976). Rada BAPCARKVY ǔ V. Brytanìì. Golas Carkvy (45).
Sʹv. Belaruskaâ Aǔtakefalʹnaâ Pravaslaǔnaâ Carkva ǔ Anglìì. (1967). Belaruskì Pravaslaǔny Kalândar na 1968 god. Nʹû Ërk: Vydanʹne Eparhìâlʹnae Upravy Sʹv. B.A.P.C. u Amèrycy.
Sʹvâščènny Sabor Âpìskapaǔ Belaruskae Aǔtakefalʹnae Pravaslaǔnae Carkvy na čužyne. Arhìpastyrskae Paslanʹne. 1970 g. (1970). Belarus (160), 1.
Trèjcì Eparhìâlʹny Sabor Sʹv. BAPCarkvy. (1966). Golas Carkvy (24), 15–16.
Ukaz epìskapu Andrèû (Krytu) na abnâcce kìravectva eparhìì BAPC ǔ Amerycy, Kanadze ì Eǔrope. 12.06.1970. (1983). Zbor dakumantaǔ Sʹv. Belaruskae Aǔtakefalʹnae Pravaslaǔnae Carkvy (Na vygnanʹnì) (s. 67). Compiled by the Consistory of BAOChurch.
Uladyka Sârgej na novym mescy. (1957). Bacʹkaǔščyna, (20–21 (354–355)), 8.
Uznagarodnaâ gramata. 28 lìpenâ 1970 g. (1970). Golas Carkvy (32), 12.
Z carkoǔna-gramadskaga žycʹcâ ǔ Angelʹščyne. (1962). Bacʹkaǔščyna, (28 kastryčnìka), 4.
Z dzejnasʹcì Vìkaryâlʹnae Ǔpravy BAPCARKVY ǔ Vâlìkabrytanìì. (1957). Bûletènʹ Belaruskaga Pravaslaǔnaga Bractva j Sâstryctva Žyrovìckae Božae Macì ǔ Vâlìkabrytanìì (1), 4–5.
Z Knìgì Pravìlaǔ, častka I ì Statut BAPC. (1987). Golas Carkvy (60), 20–22.
Z letapìsu BAPCarkvy. (1957). Bûletènʹ Belaruskaga Pravaslaǔnaga Bractva j Sâstryctva Žyrovìckae Božae Macì ǔ Vâlìkabrytanìì (1), 7–8.
Z pracy addzelaǔ. (1950). Ìnfarmacyjny bûletènʹ Saûzu Belarusaǔ u Bèlʹgìì (3), 2.
Zʹezd BAPC u Sydnèû (1953). Belarus (6 sakavìka).
Zʹezd vernìkaǔ BAPCarkvy ǔ Vâlìkabrytanìì. (1965). Belarus (103), 6.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Szczegółowe warunki licencji CC BY-SA (Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach) dostępne jest na stronie Creative Commons - link.
Autor musi wypełnić i przesłać na adres redakcji (elpis@uwb.edu.pl) uzupełnioną i podpisaną umowę autorską wraz z oświadczeniem o oryginalności artykułu i wkładzie autora w powstanie artykułu. Plik umowy do pobrania: TUTAJ
