Problematyka cerkwi w miejscowości Medvedie na Szaryszu (1918–1945)

Marcin Pieróg

doi:10.15290/elpis.2025.27.09

Autor

Marcin Pieróg Uniwersytet Jagielloński, Kraków, Polska https://orcid.org/0009-0001-5152-9778

DOI:

https://doi.org/10.15290/elpis.2025.27.09

Słowa kluczowe:

Prawosławie, konwersje, Rusini, Szarysz

Abstrakt

Artykuł porusza problematykę cerkwi istniejących w okresie międzywojennym w miejscowości Medvedie na Szaryszu. Region ten w opisywanym czasie przeszedł ogromne zmiany religijne – część miejscowych Rusinów opuściła Kościół unicki i dokonała konwersji na prawosławie. Zawirowania te nie ominęły również budowli, co na przykładzie wsi Medvedie zostało przedstawione w niniejszym artykule. Głównymi metodami była zarówno krytyczna analiza źródeł z różnych lat i różnej proweniencji, jak również konfrontacja ich między sobą oraz z literaturą przedmiotu. W wyniku przeprowadzonych badań udało się ustalić, iż w Medvediu w latach międzywojennych wybudowano dwie cerkwie, z powodu pożaru świątyni z XVIII w. W związku z niewielką ilością źródeł i literatury artykuł nie wyjaśnia wszystkich wątpliwości związanych z tematem, jednakże pokazuje, iż Szarysz w latach międzywojennych był regionem niespokojnym religijnie.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Belaruskì kalendar na god 1925. (1925). Vìl’nâ.

Dubec, R. (2006). Odradzanie się prawosławia na początku XX w. na wschodniej Słowacji, „Almanach Diecezjalny”, t. 2, Gorlice.

Humenský, M. Schematizmus Pravoslavnej Cirkvi na Slovensku na rok 1950 a sučasnosť, b.d.w.

Kowalski, T. (2018). Počiatky ochrany súboru drevených kostolov na východnom Slovensku. „Monument revue”, 7, 1/2018.

Malinowski, W. (2019). Święte bliźnięta Kosma i Damian; mało znani patroni lekarzy. „Biuletyn Informacyjny Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego”, 1(103).

Medvedie, W: Gréckokatolícke arcibiskupstvo Prešov, [online] https://www.grkatpo.sk/farnost/medvedie,

06.2025]

Pamiatkovy archiv Slovenskej republiky, Zbierky výskumných správ (PA SR, ZVS), sign. T 313. Zbierka základných výskumov (PA SR, ZZV), sign. Z 1253.

Pieróg, M. (2025). Ruch prawosławny w północno‑wschodniej Słowacji w latach 1918–1928. Kraków.

Schematismus Venerabilis Cleri Graeci Ritus Catholicorum Dioecesis Eperjesiensis Pro Anno Domini 1903. Ab Erecta Sede Episcopali Anno 83., Eperjesini 1903.

Slovenský Národný Archiv v Bratislave, f. Sčítanie ľudu 1930 (SNA, SL), č.š. 935, č.š. 1242.

Soroka, P., (2023). Maják Pravoslávia, 100 rokov od vzniku ladomirovského monastiera ako pokračovateľa pravoslávneho mníšstva na Slovensku (1923–2023). Osadné.

Spezialkarte der österreichisch‑ungarischen Monarchie 1:75 000, Zone 8, col. XXV. Dukla Pass, 1904.

Štatný archiv v Košiciach, fond Kosicka Župa (ŠAKE, KŽ), č.š. 109, i.č. 85, sp. 711. č.š. 37, i.č. 83, sp. 3624. č.š. 108, i.č. 85, sp. 563.

Súpis Pamiatok na Slovensku II. K-P. (1968). Bratislava.

Volko, V., Kis, M. (2007). Stručný prehlad vyvoja uzemného a spravného členenia Slovenska. Bratislava.