„Nie dawajcie miejsca diabłu!” (Ef 4,27) Walka duchowa w ascetycznym doświadczeniu pierwszych mnichów ruskich na podstawie Pateryka Kijowsko-Pieczerskiego
DOI:
https://doi.org/10.15290/elpis.2017.19.12Słowa kluczowe:
Pateryk Kijowsko-Pieczerski, monaster Kijowsko-Pieczeski, demonologia, pokusy, pożądliwości, walka duchowa, metoda hezychastycznaAbstrakt
Pateryk Kijowsko-Pieczerski jest zabytkiem piśmiennictwa Rusi Kijowskiej. To zbiór hagiograficznych opowiadań, dotyczących świętych starców monasteru Kijowsko-Pieczerskiego, który został założony w XI w. Przewodnim tematem Pateryka jest nieustanna duchowa walka ascetów o osiąganie i trwanie w świętości życia, rozumianego jako wspólnota (gr. koinonia) z Bogiem. Artykuł jest gruntowną analizą demonologii Pateryka Kijowsko-Pieczerskiego. Przedstawione w nim zostały różnego rodzaju sposoby walki mnichów pieczerskich z demonicznymi pokusami i atakami złych duchów. Wskazane zostały również istotne elementy metody hezychastycznej, z których korzystali święci starcy Rusi Kijowskiej w życiu duchowym.
Downloads
Bibliografia
Atanazy Wielki św., Bios kai politeia tou patros hemon Antoniou, PG 26, 835-976.
Bartnik Cz.S., Dogmatyka katolicka, Lublin: KUL 1999.
Brunon J.B., Grelot P., Demony, w: Słownik teologii biblijnej, red. X. Leon-Dufour, tłum. K. Romaniuk, Poznań: Pallotinum 1994, s. 204-207.
Bunge G., Wino demonów, tłum. A. Ziernicki, Tyniec: Wydawnictwo Benedyktynów 2009.
Cemus R., Tysiąclecie chrześcijańskiego monastycyzmu na Wschodzie, w: Mnisi Wschodu i Zachodu. Historia monastycyzmu chrześcijańskiego, red. J.M. Laboa, tłum. G. Jaworska, Warszawa: Carta Blanca 2009, s. 178-181.
Chaillot C., Vie et spiritualité des Églises orthodoxes orientales des traditions syriaque, arménienne, copte et éthiopienne, Paris: Les Éditions du Cerf 2011.
Evdokimov P., Życie duchowe w mieście, tłum. M. Żurowska, Poznań: W drodze 2011.
Ewagriusz z Pontu, Pisma ascetyczne, t. 1, oprac. L. Nieścior, Kraków: Wydawnictwo Benedyktynów 2007.
Guillaumont A., Le texte véritable des “Gnostica” d’Evagre le Pontique, “Revue de l’Histoire des Religions” 142(1952), s. 156-205.
Karabowicz T., Dziedzictwo i tożsamość kultury ukraińskiej, Lublin: Episteme 2012.
Lesniewski Ch., Clés spirituelles pour une plénitude de vie. Thérapie chrétienne au service de l’homme contemporain, traduit par C. Courtoy, Nouan-Le-Fuzelier: Editions des Béatitudes 2016.
Leśniewski K., „Kim jest człowiek, ze o nim pamiętasz..?” Podstawowe idee współczesnej antropologii prawosławnej, Lublin: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska 2015.
Leśniewski K., „Nie potrzebują lekarza zdrowi...” Hezychastyczna metoda uzdrawiania człowieka, Lublin: KUL 2006.
Maximos (Aghiorgousis) bp, Monastycyzm, w: Prawosławie. Światło ze Wschodu, red. K. Leśniewski, Lublin: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska 2009, s. 449-458.
Nodzyńska L., Opracowanie, w: Pateryk Kijowsko-Pieczerski czyli opowieści o świętych ojcach w pieczarach kijowskich położonych, oprac. i tłum. L. Nodzyńska, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1993, s. 13-139.
Pateryk Kijowsko-Pieczerski czyli opowieść o świętych ojcach w pieczarach kiowskich położonych, oprac. i tłum. L. Nodzyńska, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1993.
Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum 2002, s. 378.
Špidlík T., Myśl rosyjska. Inna wizja człowieka, tłum. J. Dembska, Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów 2000.
Senyk S., L’hésychasme dans le monachisme ukrainien, „Irénikon” 62(1989), s. 172-212.
Stepowyk D., „Pateryk Kijowsko-pieczerski” jako zbiorowy portret chrześcijanina, w: Teologia i kultura duchowa starej Rusi, red. W. Hryniewicz, J.S. Gajek, Lublin: KUL 1993,s. 169-186.
Ware K., „Szukajcie wpierw Króestwa Bożego”: prawosławny monastycyzm w służbie światu, w: tenże, Tam skarb twój, gdzie serce twoje.., red. K. Leśniewski, W. Misijuk, Lublin: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska i Fundacja Dialog Narodów 2011, s. 191-206.
Zinkevycz O., Sorokowski S., A Thousand Years of Christianity in Ukrainian: an Encyclopedic Chronology, New York - Baltimore-Toronto: Smoloskyp 1988.
Аверинцев С., Бесы, w: tenże, София-Логос-Словарь, ред. Н.П. Аверинцева, К.Б. Сигова, Киев: Дух і Літера 2005, s. 83-89.
Бьянки Э., Лексикон внутренней жизни, перевод И. Варжанская, Киев: Дух і Літера 2010.
Грушевський М., Історія української літератури, Т. 3, Нью-Йорк: Книгоспілка 1953.
Ісіченко І., Києво-Печерський Патерик у літературному процесі кінця XVI – початку XVIII ст. в Україні, Харків: Акта 2015.
Києво-Печерський Патерик, переклад М. Кашуба, Н. Пікулик, Львів: Свічадо 2001.
Ковальчук Н.Д., Феномен святості в контексті Києво-Печерського Патерика, «Гілея: науковий вісник» 85 (2014), s. 235-239.
Корсак А., Преподобный Антоний Печерский и древнерусская обитель «Ксилургу» на Афоне, “Афонское наследие. Научный альманах”, 3-4(2016), s. 20-54.
Кралюк П., Інтелектуал-християнин у пост’язичиському”суспільстві. Спроба реконструкції життєпису агіографа Нестора, в: Україна Incognita, ред.. Л. Івшина, Київ:Українська прес-група 2013, s. 58-62.
Кривошеин В., Ангелы и бесы в духовной жизни по учению восточных отцов, в: tenże, Богословские труды, Нижний Новгород: Христианская библиотека 2011, s. 259-291.
Лєпахін В., Ікона та іронічність, переклад Т. Тимо, Львів: Свічадо 2001.
Лєпахін В., Ікона та іконічність, переклад Т. Тимо, Львів: Свічадо 2001, с. 259. Por. І. Ісіченко, Києво-Печерський Патерик у літературному процесі кінця XVI – початку XVIII ст. в Україні, Харків: Акта 2015.
Марченко О., Святий Афон і київські печерні монастирі: бібліографічна розвідка за матеріалами Національної історичної бібліотеки України, “Афонское наследие. Научный альманах”, 1-2(2015), s. 154-159.
Никитин А., Афон и Украина (обзор церковно-литературных связей), “Афонское наследие. Научный альманах”,
-4(2016), s. 83-100.
Патріарх Варфоломій, Віч-на-віч із Тайною. Православне християнство у сучасному світі, переклад Д. Морозова, Київ: Дух і Літера 2011.
Янарас Х., Варіації на тему Пісня Пісень, переклад С. Говрун, Київ: Дух і Літера 2003.
Netografia:
http://www.catacomb.org.ua/modules.php?name=Pages&go=print_page&pid=1592
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Elpis
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Szczegółowe warunki licencji CC BY-SA (Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach) dostępne jest na stronie Creative Commons - link.
Autor musi wypełnić i przesłać na adres redakcji (elpis@uwb.edu.pl) uzupełnioną i podpisaną umowę autorską wraz z oświadczeniem o oryginalności artykułu i wkładzie autora w powstanie artykułu. Plik umowy do pobrania: TUTAJ
