Reforma kalendarza w Cerkwi prawosławnej w Polsce w latach 1923 -1925

Andrzej Borkowski

doi:10.15290/elpis.2024.26.04

Авторы

Andrzej Borkowski Wydział Teologiczny, Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie, Warszawa, Polska https://orcid.org/0000-0001-6431-9932

DOI:

https://doi.org/10.15290/elpis.2024.26.04

Ключевые слова:

Cerkiew prawosławna, reforma kalendarza, II Rzeczypospolita, patriarchat ekumeniczny, Ministerstwo Wyznań i Oświecenia Publicznego

Аннотация

Decyzję o reformie kalendarza w Cerkwi prawosławnej podjął patriarcha ekumeniczny Grzegorz VII. Wprowadzenie nowego stylu miało nastąpić 10 marca 1924 roku. Uchwała patriarsza spotkała się z mieszanymi uczuciami, otwierając tym samym okres burzliwych obrad synodalnych w lokalnych Cerkwiach prawosławnych. W Polsce sprawa kalendarza przerodziła się w problem polityczny, ze względu na interwencję władz rządowych w wewnętrzne życie Cerkwi. Ludność prawosławna potraktowała powyższą decyzję, jako pogwałcenie swobód religijnych. Brak recepcji ustawy synodalnej z 12 kwietnia 1924 roku dotyczącej przyjęcia nowego stylu przez wyznawców prawosławia w Polsce, zmusił Święty Synod do zmiany swego stanowiska w tej sprawie. Na posiedzeniu z dnia 16 sierpnia 1924 roku episkopat prawosławny zdecydował o uchyleniu poprzedniej uchwały o obowiązkowym stosowaniu nowego stylu tam, gdzie wymagali tego wierni. Sprawa reformy kalendarza cerkiewnego udowodniła, że podczas podejmowania tego typu decyzji rząd polski i hierarchia cerkiewna muszą liczyć się ze stanowiskiem wiernych. W rezultacie w całym kraju Cerkiew prawosławna pozostała przy starym stylu z wyjątkiem miasta stołecznego Warszawy.

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.

Библиографические ссылки

Bendza, M. (2006). Droga Kościoła prawosławnego w Polsce do autokefalii. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

Borkowski, A. (2013). Reforma kalendarza liturgicznego i jej recepcja w Kościele prawosławnym w Polsce. W: M. Kuczyńska, U. Pawluczuk (red.), Latopisy Akademii Supraskiej. Kalendarz w życiu Cerkwi i wspólnoty (t.4, s. 77-89). Białystok: Fundacja Oikonomos.

Borkowski, A. (2015). Między Konstantynopolem a Moskwą. Źródła greckie do autokefalii Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej (1919-1927). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

Kostûk, V. (2000). Istoriâ Polesskoj eparhii (1922-1944), Brest: Brestskaâ oblastnaâ tipografiâ.

Kumaniecki, K. (1929). Administracja wyznaniowa. W: K. Kumaniecki, B. Wasiutyński, J. Panejko (red.), Polskie prawo administracyjne w zarysie (s. 146-287). Kraków: Księgarnia Powszechna.

Langrod, J.S. (1931). O autokefalii prawosławnej w Polsce. Studjum z zakresu polskiej polityki i administracji wyznaniowej. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”.

Ławreszuk. M. (2015). Wpływ lokalnych tradycji na kalendarz liturgiczny Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, Elpis, (17), 121-126.

Maszkiewicz, M. (1995). Mistyka i rewolucja. Aleksandr Wwiedeński i jego koncepcja roli cerkwi w państwie komunistycznym. Kraków: Nomos.

Papierzyńska-Turek, M. (1989). Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia 1918-1939. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Svitič, A.. (1997). Pravoslavnaâ Cerkovʹ v Polʹše i eë avtokefaliâ. W: K. Fotiev, A. Svitič (red.), Pravoslavnaâ Cerkovʹ na Ukraine i v Polʹše v XX stoletii: 1917-1950 (s. 1-231). Moskva: Krutickoe Patriarŝie Podvorʹe.

Zyzykin, M. (1931). Autokefalia i zasady jej zastosowania. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”.

Archeio Oikoumenikou Patriarcheiou, Kōdikas Ypomnīmatōn Eklogīs (AOP, KYE), sygn. Α/β/5; A/94.

Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (AAN, MWRiOP), sygn. 2/14/0/5/959, 1001.

Prawosławne Archiwum Metropolitalne (PAM), Dokumenty z posiedzeń synodalnych z 20.12.1924, 12.02.1925, 13.04.1925.