Nieeteryczny związek między duchowością chrześcijańską a zdrowiem człowieka
DOI:
https://doi.org/10.15290/elpis.2018.20.12Ключевые слова:
religia, modlitwa, medytacja, immunologia, zdrowieАннотация
Zdrowie definiuje się jako stan pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu człowieka, a nie wyłącznie całkowity brak choroby czy niepełnosprawności. Z czasem podstawową definicję zaproponowaną przez WHO rozszerzono o kolejne składniki: zdolność do prowadzenia efektywnego życia społecznego i ekonomicznego, a także wymiar duchowy. Zdrowie duchowe człowieka od początku istnienia ludzkiej świadomości nierozerwalnie związane jest relacją z Bogiem. W osiągnięciu pełni zdrowia niezwykle ważne jest osiągnięcie harmonijnego współdziałania i współistnienia sfery duchowej ze sferą cielesną, ich koegzystencji. Praktyki religijne są próbami utworzenia pomostu między postrzegalnym i mierzalnym światem materialnym, a doświadczalnym pozazmysłowo światem duchowym.
Praktyki religijne zostały wielokrotnie powiązywane z leczeniem różnych chorób, a powodując poprawę parametrów fizjologicznych mogą przyczyniać się do faktycznej poprawy zdrowia człowieka. Modlitwa może wpływać na funkcjonowanie organizmu za pomocą różnych mechanizmów. Stwierdzono, że medytacja transcendentalna z dominacją mistyczną daje znaczące efekty prozdrowotne. Wielu publikacji potwierdza, że modlitwa i praktyki religijne mają istotny wpływ na regulację funkcjonowania układu autonomicznego, hormonalnego oraz psychiki. Osoby praktykujące rzadziej chorują na choroby powodowane nadmiernym stresem.
W dotychczas przeprowadzonych badaniach naukowych znaleziono dowody na istnienie korzystnej korelacji pomiędzy uprawianiem praktyk religijnych, a mierzalnymi parametrami biologicznymi np. stężeniem IL 6, długością telomerów, liczbą limfocytów T CD4+ oraz wykładnikami zdrowia psychicznego. Wydaje się prawdopodobne, że osoby oddające się praktykom religijnym mogą charakteryzować się mniejszą częstością niektórych chorób somatycznych.
Wyniki badań sugerują potrzebę ponownego otwarcia się na inne formy terapii, które w umiejętny i zindywidualizowany sposób powinny uzupełniać podstawowe „somatyczne” metody terapii stosowane aktualnie. Pracownicy ochrony zdrowia oprócz zwrócenia uwagi na duchowe tło istniejących zaburzeń somatycznych, powinni ściślej współpracować z psychologami, psychiatrami i duchownymi, w celu skoordynowania holistycznej opieki nad pacjentem, które powinno obejmować także aspekty duchowości jednostki.
Скачивания
Библиографические ссылки
Al-Ayadhi, L.Y. (2005). Neurohormonal changes in medical students during academic stress. Ann Saudi Med., 25(1), 36-40.
Ałfiejew, H. (2009). Misterium wiary. Wprowadzenie do Prawosławnej teologii dogmatycznej. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 223.
Anderson, J.W., Liu, C., Kryscio, R.J. (2008). Blood pressure response to transcendental meditation: a meta-analysis. Am J Hypertens, 21(3), 310-366. doi: 10.1038/ajh.2007.65.
Andrade, C., Radhakrishnan, R. (2009). Prayer and healing: A medical and scientific perspective on randomized controlled trials. Indian J Psychiatry, 51, 247-253.
Barnes, V.A., Davis, H.C., Murzynowski, J.B., Treiber, F.A. (2004). Impact of meditation on resting and ambulatory blood pressure and heart rate in youth. Psychosom Med., 66(6), 909-914.
Breen, M.S., Beliakova-Bethell, N., Mujica-Parodi, L.R., Carlson, J.M., Ensign, W.Y., Woelk, C.H., Rana, B.K. (2016).
Acute psychological stress induces short-term variable immune response. Brain Behav Immun., 53, 172-182. doi:10.1016/j.bbi.2015.10.008.
Cahill, S.P., Pontoski, K. (2005). Post-Traumatic Stress Disorder and Acute Stress Disorder I: Their Nature and Assessment Considerations. Psychiatry (Edgmont), 2(4), 14–25.
Carr, J., Whipple, T. (6 grudnia 2006). A foolproof anti cancer diet... with just one or two drawbacks. The Times [on-line].
Chuengsatiansup, K. (2003). Spirituality and health: an initial proposal to incorporate spiritual health in health impact assessment. Environmental Impact Assessment Review, 23, 3-15.
Collingwood, J. (2016). How Does Mood Affect Immunity?. Psych Central. Retrieved on March 15, 2017.
D’Acquisto, F. (2017). Affective immunology: where emotions and the immune response converge. Dialogues in Clinical Neuroscience, 19(1), 9–19.
Dalmida, S.G., Holstad, M.M., DiIorio, C., Laderman, G. (2009). Spiritual well-being, depressive symptoms, and immune status among women living with HIV/AIDS. Women Health., 49(2-3), 119-43. doi: 10.1080/03630240902915036.
Davidson, R.J., Kabat-Zinn, J., Schumacher, J., Rosenkranz, M., Muller, D., Santorelli, S.F., Urbanowski, F., Harrington, A., Bonus, K., Sheridan, J.F. (2003). Alterations in brain and immune function produced by mindfulness meditation. Psychosom
Med., 65(4), 564-570.
Evdokimov, P. (1986). Prawosławie. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Heszen-Niejodek, I., Gruszczyńska, E. (2004). Wymiar duchowy człowieka, jego znaczenie w psychologii zdrowia i jego pomiar. Przegląd psychologiczny, 47(1), 15-31.
Hill, T.D., Ellison, C.G., Burdette, A.M., Taylor, J., Friedman, K.L. (2016). Dimensions of religious involvement and leukocyte telomere length. Soc Sci Med., 163, 168-175. doi: 10.1016/j.socscimed.2016.04.032.
Irving, W., Ala’Aldeen, D., Boswell, T. (2005). BIOS Instant notes in Medical Microbiology. New York: Taylor and Francis Group, 9-17.
Jakimiuk, M. (red.) (2016). Święty starzec Paisjusz Hagioryta – Słowa wybrane fragmenty. Hajnówka: Bratczyk
Jaworek, J., Leja-Szpak, A., Nawrot-Porąbka, K., Szklarczyk, J., Kot, M., Pierzchalski, P., … Bonior, J. (2017). Effects of Melatonin and Its Analogues on Pancreatic Inflammation, Enzyme Secretion, and Tumorigenesis. International Journal of Molecular Sciences, 18(5), 1014. http://doi.org/10.3390/ijms18051014.
Karras, S.N., Persynaki, A., Petróczi, A., Barkans, E., Mulrooney, H., Kypraiou, M., Tzotzas, T., Tziomalos, K., Kotsa, K., Tsioudas, A.A., Pichard, C., Naughton, D.P. (2017). Health benefits and consequences of the Eastern Orthodox fasting in monks of Mount Athos: a cross-sectional study. Eur J Clin Nutr., 71(6), 743-749. doi: 10.1038/ejcn.2017.26.
Katz, N. (8 grudnia 2011). How do Mount Athos Monks stay so healthy? The CBS News [on-line].
Kiecolt-Glaser, J.K., Malarkey, W.B., Chee, M., Newton, T., Cacioppo, J.T., Mao, H.Y., Glaser, R. (1993). Negative behavior during marital conflict is associated with immunological down-regulation. Psychosom Med., 55(5), 395-409.
Kjaer, T.W., Bertelsen, C., Piccini, P., Brooks, D., Alving, J., Lou, H.C. (2002). Increased dopamine tone during meditation-induced change of consciousness. Brain Res Cogn Brain Res., 13(2), 255-259.
Koenig, H.G., King, D.A., Carson, V.B. (2012). Handbook of Religion and Health. New York: Oxford University Press.
Koenig, H.G., Cohen, H.J., George, L.K., Hays, J.C., Larson, D.B., Blazer, D.G. (1997). Attendance at religious services, interleukin-6, and other biological parameters of immune function in older adults. Int J Psychiatry Med., 27(3), 233-250.
Kontny, E., Maśliński, W. (2009). Interleukin 6 – biological activities and role in rheumatoid arthritis pathogenesis. Reumatologia, 47, 1, 24–33.
Leloup, J.Y. (2012). Słowa z góry Athos. Duchowość mnichów z góry Athos. Tyniec: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów.
Lydyard, P.M., Whelan, A., Fanger, M.W. (2009). Krótkie wykłady Immunologia. Warszawa: PWN, 27-38.
McEwen, B.S. (2007). Physiology and neurobiology of stress and adaptation: central role of the brain. Physiol Rev., 87(3), 873-904.
McEwen, B.S., Stellar, E. (1993). Stress and the individual: Mechanisms leading to disease. Archives of Internal Medicine, 153, 2093–2101.
O’Sullivan, R.J., Karlseder, J. (2010). Telomeres: protecting chromosomes against genome instability. Nat Rev Mol Cell Biol., 11(3), 171–181.
Ostaszewska, A. (2014). Badania nad efektywnością włączania tematyki duchowości i religijności w psychoterapii. Psychoterapia, 2(169), 5.
Paloutzian, R.F., Park, C.L. (2005). Handbook of the psychology of religion and spirituality. New York: Guilford Press, 12.
Pandi-Perumal, S. R., BaHamman, A. S., Spence, D. W., Brown, G. M., Bharti, V. K., Kaur, C., Hardeland, R., Cardinali, D. P. (2012). Melatonin antioxidative defense: therapeutical implications for aging and neurodegenerative processes. Neurotoxicity
Research, 23(3), 267-300.
Peale, N.V. (2002). Moc pozytywnego myślenia. Warszaw: Wydawnictwo Studio Emka, 54-70.
Permoda-Osip, A., Rybakowski, A. (2011). Rola układu glutaminergicznego w mechanizmie działania przeciwdepresyjnego i normotymicznego w chorobach afektywnych. Farmakoterapia w psychiatrii i neurologii, 2, 57-65.
Pietkiewicz P. (2016). Współpraca kapłana i psychiatry w celu przywrócenia zdrowia człowieka. Elpis, 18, 133-136.
Prietl, B., Treiber, G., Pieber, T.R., Amrein, K. (2013). Vitamin D and Immune Function. Nutrients, 5, 2502-2521.
Salomon, E.P., Berg, L.R., Martin, D.W. (2009). Biologia. Warszawa: Multico, 831-856.
Schwartz, S.A., Dossey, L. (2010). Nonlocality, intention, and observer effects in healing studies: laying a foundation for the future. Explore (NY)., 6(5), 295-307. doi: 10.1016/j.explore.2010.06.011.
Śliwerski, B. (2007). Samowychowanie jako odrodzenie moralne. Przegląd pedagogiczny, (1), 15-34.
Solberg, E.E., Ekeberg, O., Holen, A., Ingjer, F., Sandvik, L., Standal, P.A., Vikman, A. (2004a). Hemodynamic changes during long meditation. Appl Psychophysiol Biofeedback, 29(3), 213-221.
Solberg, E.E., Holen, A., Ekeberg, Ø., Østerud, B., Halvorsen, R., Sandvik, L. (2004b). The effects of long meditation on plasma melatonin and blood serotonin. Med Sci Monit., 10(3), 96-101.
Świderkówna A. (tłum.). (2002). Św. Augustyn. Dialogi duszy. Kraków: Znak.
Tanaka, T., Narazaki, M., Kishimoto, T. (2014). IL-6 in inflammation, immunity, and disease. Cold Spring Harb Perspect Biol., 4;6(10):a016295. doi: 10.1101/cshperspect.a016295.
Turzyński, P. (2015). Antropologia trychotomiczna Orygenesa. VOX PATRUM, 63, 35-46.
Wachholtz, A.B., Pargament, K.I. (2005). Is spirituality a critical ingredient of meditation? Comparing the effects of spiritual meditation, secular meditation, and relaxation on spiritual, psychological, cardiac, and pain outcomes. J Behav Med., 28(4), 369-384.
Wachholtz, A.B., Pargament, K.I. (2008). Migraines and meditation: does spirituality matter? J Behav Med., 31(4), 351-366. doi: 10.1007/s10865-008-9159-2.
Wahbeh, H., Sagher, A., Back, W., Pundhir, P., Travis, F. (2018).
A Systematic Review of Transcendent States Across Meditation and Contemplative Traditions. Explore (NY)., 14(1), 19-35. doi: 10.1016/j.explore.2017.07.007.
Wolański, N. (2012). Rozwój biologiczny człowieka. Podstawy auksologii, gerontologii i promocji zdrowia. Warszawa: PWN, 436-445.
Woźniak, B. (2015). Zaangażowanie religijne a zdrowie w starości Mechanizmy zależności, wybrane wyniki badań. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Загрузки
Опубликован
Как цитировать
Выпуск
Раздел
Лицензия
Подробные условия лицензии CC BY-SA (Атрибуция - на тех же условиях) доступны на веб-сайте Creative Commons - ссылка на сайт.
Автор должен заполнить и отправить в редакцию (elpis@uwb.edu.pl) заполненное и подписанное соглашение об авторских правах вместе с заявлением об оригинальности статьи и вкладе автора в статью. Скачать файл соглашения: ЗДЕСЬ