Uniwersum nadnarwiańskiej wsi w fotografii Jakuba Smolskiego
DOI:
https://doi.org/10.15290/elpis.2022.24.15Słowa kluczowe:
Białorusini, fotografia chłopska, białoruska kultura chłopska, Łuka, Jakub SmolskiAbstrakt
Fotografie Jakuba Smolskiego stanowią ważną dokumentację obyczajowości i zwyczajów białoruskiej mniejszości na Podlasiu z okresu międzywojennego. Większość fotografii Smolski wykonał w rodzinnej Łuce. Artykuł przybliża obraz chłopskiego uniwersum nadnarwiańskich, prawosławnych wsi. Fotograf z Łuki wykonywał zdjęcia, które pokazywały prywatny świat chłopów. To, co zostało utrwalone na fotografiach, świadczy o sile obrzędów przejścia, które miały bardzo duże znaczenie w społeczności chłopskiej, ponieważ utrwalały więzi rodzinne i sąsiedzkie. Wyrażały etapy życia człowieka w określonym porządku w zamkniętym cyklu narodzin, ślubów i pogrzebów. Zebrane zdjęcia są także ważnym świadectwem mikrohistorii Białorusinów Podlasia. Fotografie mają wielką wartość ze względów historycznych, kulturowych i społecznych. Mogą mieć duże znaczenie w popularyzacji kultury białoruskiej na Podlasiu jako przykładu jej siły i wartości, a także w zachęcaniu do powrotu do korzeni.
Downloads
Bibliografia
Assmann, A. (2013). O medialnej historii pamięci kulturowej. (K. Sidowska, Tłum.). W: M. Saryusz-Wolska (red.), Między historią a pamięcią. Antologia (s. 127 - 145). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Barrett, T. (2014). Krytyka fotografii: jak rozumieć obrazy. (J. Jedliński, Tłum.). Kraków: TAiWPN Universitas.
Barszczewski, A. (1990). Białoruska obrzędowość i folklor wschodniej Białostocczyzny. Białystok: Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne.
Bartuszek, J. (2005). Między reprezentacją a ‘martwym papierem’. Znaczenie chłopskiej fotografii rodzinnej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Bijak, M. i Garlicka A. (1993). Fotografie chłopów polskich. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza.
Dobrowolski, K. (1958). Chłopska kultura tradycyjna. Etnografia polska, (1), 19-56.
Eller, J. D. (2012). Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy. (A. Gąsior-Niemiec, Tłum.). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Gaweł, A. (2010). Zdobnictwo drewnianych domów na Białostocczyźnie, Białystok: Orthdruk.
Gaweł, A. (2013). Rok obrzędowy na Podlasiu. Białystok: Muzeum Podlaskie w Białymstoku.
Kowalczuk, W. (red.). (2010). Jakub Smolski. Wiejski fotograf z Łuki. Białystok: Muzeum Podlaskie w Białymstoku.
Kuczyńska, D. (2013). Łuka nad Narwią. Pamięć jest skarbem bezcennym. Białystok: Białoruskie Towarzystwo Historyczne.
Markiewicz, D. (1970). Rodzina wiejska na Podlasiu. Wrocław [i in.]: Ossolineum.
Matus, I. (1997). Zapomniana operacja. Czasopis. Pismo Informacyjno-Kulturalne Wschodniej Białostocczyzny, (6), 24-25.
Matus, I. (2000). Lud nadnarwiański. Białystok: Uniwersytet w Białymstoku.
Matus, I. (2017). Dom jako gniazdo rodzinne w kulturze ludowej Białorusinów Białostocczyzny. Białorutenistyka Białostocka (9), 319-335. https://doi.org/10.15290/bb.2017.09.23
Matus, I. (2018). Lud nadnarwiański. Zwyczaje i obrzędy weselne. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Morin, E. (1975). Kino i wyobraźnia. (E. Eberhard, Tłum.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy
Prymaka-Oniszk, A. (2016). Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Rogala M. ( 2021). Wokół fotografii Witowa. Latopisy Akademii Supraskiej, (12), 335-344.
Sapieżyńska, J. (2012). Witowo – obraz minionego wieku. Hajnówka: Stowarzyszenie Dziedzictwo Podlasia .
Sontag S. (1986). O fotografii. (S. Magala, Tłum.). Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Sulima, R. (1992). Słowo i etos. Szkice o kulturze. Kraków: Zakład Wydawniczy FA ZMW „Galicja”.
Sroka, D. (red.). (2012). Fotografie chłopów pomorskich. Słupsk: Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Dąbrowskiej.
Szacka, B. (2006). Czas przeszły-pamięć-mit. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Topp, I., Barbaruk, M., Fereński, P. J. i Konieczny, K. (red.). (2011). Śladami fotografii Augustyna Czyżowicza. Wrocław: Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura”.
Ziółkowska-Mówka, M. (2015). Fotografie od szewca. Roberta Pokory świat na szklanych negatywach. Toruń: Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu.
Żmijewska, M. (2022). Łuka jak Atlantyda. Mieszkańcy zatopionej wsi i fotograf przypomnieni. [online] https://bialystok.wyborcza.pl/bialystok/7,87318,20535424,luka-jak-atlantyda-mieszkancy-zatopionej-wsi-i-fotograf-przypomnieni.html dostęp [05.06.2022]
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Maja Rogala
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Szczegółowe warunki licencji CC BY-SA (Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach) dostępne jest na stronie Creative Commons - link.
Autor musi wypełnić i przesłać na adres redakcji (elpis@uwb.edu.pl) uzupełnioną i podpisaną umowę autorską wraz z oświadczeniem o oryginalności artykułu i wkładzie autora w powstanie artykułu. Plik umowy do pobrania: TUTAJ
