Z Rzeczypospolitej do sowieсkiego łagru: losy wyznawcy wiary ks. prot. Serafina Batorewicza w ZSRS
DOI:
https://doi.org/10.15290/elpis.2024.26.08Słowa kluczowe:
Prawosławie, Polski Kościół Prawosławny, Serafin Batorewicz, Sybir, Diecezja SwierdłowskaAbstrakt
Na podstawie opublikowanych źródeł i archiwalnych dokumentów oraz badań specjalistów autor dokonuje przeglądu biografii działacza Polskiego Kościoła Prawosławnego ks. prot. Serafina Batorewicza (1905–1960). Absolwent Studium Teologii Prawosławnej Uniwersytetu Warszawskiego i bliski współpracownik metropolity Dionizego w czasach powojennych okazał się w ZSRS, gdzie w 1951 roku został aresztowany i osądzony na 25 lat łagru. Po śmierci Stalina i w skutek choroby popromiennej, w 1957 r. został zwolniony z obozu pracy na Uralu. Przez ostatnie lata swego życia był klucznikiem soboru w Swierdłowsku (obecnie Jekaterynburg, Rosja) i pozostawał w konflikcie z przedstawicielami władz sowieckich. Można powiedzieć, że los tego prawosławnego kapłana był typowy dla dużej części prawosławnego duchowieństwa II Rzeczypospolitej.
Downloads
Bibliografia
Central'nyj arhiv Ministerstva Oborony Rossijskoj Federacii, f. 58, op. 977521, d. 1398 (Metričeskaâ kniga) [Центральный архив Министерства Обороны Российской Федерации, ф. 58, оп. 977521, д. 1398 (Метрическая книга)].
Gosudarstvennyj arhiv Rossijskoj Federacii, f. R-6991, op. 1, d. 1577 (Informacionnye otčety upolnomočennogo po Sverdlovskoj oblasti za II polugodie 1957g., I polugodie 1958 g. i perepiska s nim za 1958 g.) [Государственный архив Российской Федерации, ф. Р-6991, оп. 1, д. 1577 (Информационные отчеты уполномоченного по Свердловской области за II полугодие 1957г., I полугодие 1958 г. и переписка с ним за 1958 г.)].
Gosudarstvennyj arhiv Rossijskoj Federacii, f. R-6991, op. 1, d. 1682 (Otčet o rabote upolnomočennogo Soveta i informaciâ o sostoânii i deâtel'nosti cerkvi v Sverdlovskoj oblasti vo vtorom polugodii 1958 g.) [Государственный архив Российской Федерации, ф. Р-6991, оп. 1, д. 1682 (Отчет о работе уполномоченного Совета и информация о состоянии и деятельности церкви в Свердловской области во втором полугодии 1958 г.)].
Gosudarstvennyj arhiv Rossijskoj Federacii, f. R-6991, op. 1, d. 1780 (Otčet o rabote upolnomočennogo Soveta i informaciâ o sostoânii i deâtel'nosti cerkvi v Sverdlovskoj oblasti v 1959 g.) [Государственный архив Российской Федерации, ф. Р-6991, оп. 1, д. 1780 (Отчет о работе уполномоченного Совета и информация о состоянии и деятельности церкви в Свердловской области в 1959 г.)].
Gosudarstvennyj arhiv Rossijskoj Federacii, f. R6991, op. 1, d. 1477 (Otčety upolnomočennogo po Sverdlovskoj oblasti za 1957 g.) [Государственный архив Российской Федерации, ф. Р6991, оп. 1, д. 1477 (Отчеты уполномоченного по Свердловской области за 1957 г.)].
Baslyk, E., svâŝ. (2014) Mnogi skorbi pravednym. Pod Pol'šej, Germaniej i Sovetskim Soûzom, red. F. Krivonosov, sost. I. V. Novikov. Minsk: Il'in V. P. [Баслык, Е., свящ. (2014). Многи скорби праведным. Под Польшей, Германией и Советским Союзом / ред. Ф. Кривоносов, cост. И. В. Новиков. Минск: Ильин В. П.].
Batorevič S., svâŝ. (1935) Pojdem za Hristom! Varšava: Sinodal'naâ tipografiâ (Biblioteka Bratstva pravoslavnyh bogoslovov v Pol'še) [Баторевич С., свящ. (1935) Пойдем за Христом! Варшава: Синодальная типография (Библиотека Братства православных богословов в Польше)].
Elpis, 1934–1935
Slovo, 1937–1938 [Слово, 1937–1938].
Vestnik Bratstva pravoslavnyh bogoslovov v Pol'še, 1934 [Вестник Братства православных богословов в Польше, 1934].
Voskresnoe čtenie, 1935–1939 [Воскресное чтение, 1935–1939].
Wiadomości św. Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, 1928.
Žurnal Moskovskoj patriarhii, 1947, 1948, 1960 [Журнал Московской патриархии, 1947, 1948, 1960].
Batorevič Serafim Stefanovič, (2022) [Баторевич Серафим Стефанович, (2022)]. [online] http://martyrs.pstbi.ru/bin/db.exe/no_dbpath/docum/cnt/ans/newmr/?HYZ9EJxGHoxITYZCF2JMTdG6Xbu-cC8is8KWeCQUYOLUcCGcf00FseLYc8qiceXb [01.11.2022]
Dudra, S. (2010) Metropolita Dionizy (Waledyński) 1876–1960. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna.
Dušuk Vladimir Davidovič, (2022) [Душук Владимир Давидович, (2022)]. [online] http://kuz3.pstbi.ru/bin/nkws.exe/ans/nm/?HYZ9EJxGHoxITYZCF2JMTdG6XcSUvu8cseKfvru2syXXeW0Efi5WeC4fc86UUeiUd8WgeC0iceXbTcGZeu-yPnAn9X2q** [01.11.2022]
Gindrenas, A. V. (2021) Vilenskaâ duhovnaâ seminariâ v 1919–1939 gg.: specifika obrazovatel'noj deâtel'nosti, kadrovyj sostav i osnovnye napravleniâ razvitiâ. Dissertaciâ na soiskanie učenoj stepeni kandidata bogosloviâ (Minskaâ duhovnaâ akademiâ, neopublikovana). Minsk [Гиндренас, А. В. (2021) Виленская духовная семинария в 1919–1939 гг.: специфика образовательной деятельности, кадровый состав и основные направления развития. Диссертация на соискание ученой степени кандидата богословия (Минская духовная академия, не опубликована). Минск].
Goranskij, A. O. i dr. (2017) Minskaâ eparhiâ. W: Pravoslavnaâ ènciklopediâ, t. XLV, Moskva, s. 289–323 [Горанский, А. О. и др. (2017) Минская епархия. W: Православная энциклопедия, т. XLV, Москва, с. 289–323].
Krivonos, F., svâŝ. (1996). Sinodik za veru i Cerkov' Hristovu postradavših v Minskoj eparhii (1918–1951gg.). Kievec [Кривонос, Ф., свящ. (1996). Синодик за веру и Церковь Христову пострадавших в Минской епархии (1918–1951 гг.). Киевец].
Lavrinov, V., prot. (2022). Ioanno-Predtečenskij sobor Ekaterinburga v prošlom i nastoâŝem. Ekaterinburg [Лавринов В., прот. (2022) Иоанно-Предтеченский собор Екатеринбурга в прошлом и настоящем. Екатеринбург].
Lavrinov, V., prot. (2023). Istoričeskie hramy Ekaterinburgskoj mitropolii. T. 1. Ekaterinburg i ego okrestnosti. Ekaterinburg [Лавринов В., прот. (2023) Исторические храмы Екатеринбургской митрополии. Т. 1. Екатеринбург и его окрестности. Екатеринбург].
Marakoў, L. U. (2007) Rèprèsavanyâ pravaslaўnyâ svâščènna- i carkoўnaslužyceli Belarusi, 1917–1967, èncyklapedyčny davednik, t. 1, Mіnsk: Belaruski Èkzarhat [Маракоў, Л. У. (2007) Рэпрэсаваныя праваслаўныя свяшчэнна- i царкоўнаслужыцелi Беларусi, 1917–1967, т. 1, энцыклапедычны даведнiк, Мінск: Беларускi Экзархат].
Michalczuk, W. (2022). Metropolita Dionizy Waledyński wielki hierarcha i prawosławny obywatel Rzeczypospolitej — biografia w rzeczach, fofgrafiach i archiwaliach. Kraków: Skriptum.
Mihajluca, M. (2019). Pravoslavne žittâ v Odesі: vіd revolûcії do stalіns'kogo oderžavlennâ (1917–1945). Herson: Oldі-plûs [Михайлуца, М., (2019). Православне життя в Одесі: від революції до сталінського одержавлення (1917–1945). Херсон: Олді-плюс].
Mstislav (2017) W: Pravoslavnaâ ènciklopediâ, t. XLVII, Moskva, s. 553–555 [Мстислав (2017) W: Православная энциклопедия, т. XLVII, Москва, с. 553–555].
Nauczyciele szkoły w latach 1906–2022, (2023) [online] https://www.rej.edu.pl/nauczyciele-szkoly-w-latach-1906-2021-2/ [05.12.2023]
Šestakov S. A. (2023) Deâtel'nost' episkopa Mstislava (Volonseviča) v Ekaterinburgskoj (Sverdlovskoj) eparhii. Cerkov'. Bogoslovie. Istoriâ, (4), 157–164 [Шестаков, С. А. (2023) Деятельность епископа Мстислава (Волонсевича) в Екатеринбургской (Свердловской) епархии. Церковь. Богословие. История. (4), 157–164].
Sosna, G. i Troc-Sosna, A. (2017). Hierarchia, kler i pracownicy Kościoła prawosławnego w XIX-XXI wieku w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej / wydanie II, poprawione i uzupełnione. Warszawa; Bielsk Podlaski: Warszawska Metropolia Prawosławna.
Žertvy političeskogo terrora v SSSR (Batorevič Serafim Stefanovič) (2023) [Жертвы политического террора в СССР (Баторевич Серафим Стефанович)] (2023). [online] https://base.memo.ru/person/show/2784156 [05.12.2023]
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Ivan Nikulin
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Szczegółowe warunki licencji CC BY-SA (Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach) dostępne jest na stronie Creative Commons - link.
Autor musi wypełnić i przesłać na adres redakcji (elpis@uwb.edu.pl) uzupełnioną i podpisaną umowę autorską wraz z oświadczeniem o oryginalności artykułu i wkładzie autora w powstanie artykułu. Plik umowy do pobrania: TUTAJ
