Próba interpretacji pojęcia «misterium» w odniesieniu do Boskiej Liturgii i świątyni
DOI:
https://doi.org/10.15290/elpis.2016.18.12Słowa kluczowe:
Boska Liturgia, anamneza, misterium, pogaństwo, chrześcijaństwo, świątynia, cerkiewAbstrakt
Artykuł jest próbą spojrzenia na fundamentalne wydarzenia historii zbawienia. Punktem wyjścia rozważań jest etymologiczna i teologiczna interpretacja pojęć «anamneza» (gr. ανάμνησις) i «misterium» (gr. μυστήρὶα), które mają zasadnicze znaczenie w praktyce liturgicznej Kościoła prawosławnego. Rozważania są okazją, aby podkreślić konieczność ciągłego poszukiwania odpowiedzi na pytanie, które zawsze miało istotne znaczenie dla życia i doświadczenia Kościoła jako Bogoludzkiej wspólnoty wiernych: czym dla nas jest liturgiczne wspomnienie życia i śmierci Zbawiciela Jezusa Chrystusa, od Jego Wcielenia do Wstąpienia na Niebiosa po to, aby zasiąść po prawicy Boga Ojca. Chociaż dar liturgicznego wspomnienia jest niepoznawalną tajemnicą to jednak dokonywany jest w świątyni, w czasie i przestrzeni. Stanowi zatem widzialny znak niewidzialnej i zbawczej łaski Trójjedynego Boga, który miłując człowieka i świat, który stworzył, pragnie być „wszystkim we wszystkim”.
Downloads
Bibliografia
Гоголь Н. В., Размышлениях о Божественной Литургии, http://az.lib.ru/g/gogolx_n_w/text_0190.shtml, 18. 06. 2016.
Гринцер И. П., «Мышиные таинства»: шутка или правда?, „Кентавр/Centaurus. Studia Classica et Mediaevalia”, 1 (2004), с. 11-26.
Дмитревский И. И., Историческое, догматическое и таинственное изияснение Божественной Литургии. Основано на Священном Писании, правилах Вселенских Соборов и на писании св. отцев Церкви, 1894, http://www.eparhia-ufa.ru/library/otskanirovannye-knigi-liturgika/istoricheskoedogmaticheskoe-i-tainstvennoe-izyasnenie, 18. 06. 2016.
Иоанн Златоуст, святитель, св. О священстве, http://kistine1.narod.ru/ZLATOUST, 18. 06. 2016.
Иоанн Златоуст, святитель, св., Толкование Иоанна Златоуста на Евангелие от Матфея, http://predanie.ru/ioann-zlatoust-svyatitel/book/68213-tolkovanie-naevangelie-ot-matfeya/#toc50, 18. 06. 2016.
Иоанн Златоуст, святитель, св., Творенія святаго отца нашего Іоанна Златоуста, Архіепископа Константинопольскаго,
въ русскомъ переводѣ, т. 5, Изданіе С.-Петербургской Духовной Академіи, Санкт Петербург 1899.
Иустин Мученик, св., Апология первая, http://www.superbook.org/LIBRARY/justin_apology1/index.htm, 18. 06. 2016.
Карелин Рафаил, архимандрит, Мистерия времени, http://karelin-r.ru/death/13/1.html, 18. 06. 2016.
Климент Александрийский, св. Увещевание к язычникам, http://azbyka.ru/otechnik/Kliment_Aleksandrijskij/uveshhevanie-k-jazychnikam/, 18. 06. 2016.
Максим Исповедник, прп. Мистагогия, http://www.hesychasm.ru/library/max/maximus_myst.htm, 18. 06. 2016.
Новосадский Н. И., Элевсинские мистерии, Санкт Петербург 1887.
Пасхальный Канон, [в:] Чинопоследование во Святую и Великую Неделю Пасхи, Изд. Сретенского монастыря, Москва 2010.
Пушкарь Вениамин, епископ, Установление Пасхи, [в:] Священная Библейская история Ветхого Завета, http://azbyka.ru/otechnik/Biblia/svjashennaja-biblejskaja-istorijavethogo-zaveta/6, 18. 06. 2016.
Румовский Вениамин, архиепископ, Новая Скрижаль: Объяснение о церкви, о литургии, и о всех службах и утварях
церковных, http://krestovayapustin.cerkov.ru/2014/09/25/1638/, 18. 06. 2016.
Флоренский П., Иконостас, „Богословские Труды”, 9 (1972), c. 83-148.
Флоровский Г., Пути русского богословия, YMCA Press, Paris 1983.
Шмеман А. прот., Введение в литургическое богословие, YMCA-Press, Paris 1961.
Шмеман А. прот., Евхаристия. Таинство Царства, YMCAPress, Paris 1988.
Шмеман А. прот., За жизнь мира, R. B. R, Нью-Йорк 1983.
Штейнер Р., Христианство как мистический факт и мистерии древности, пер. О. Н. Анненковой, „Духовное Знание”, Москва 1917.
Balthasar H. U. von, Kosmische Liturgie. Das Weltbild Maximus des Bekenners, Johannes Verlag, Einsiedeln 1961.
Barringer J. M., The Hunt in Ancient Greece, The John Hopkins University Press, Baltimore 2001.
Burkert W., Starożytne kulty misteryjne, przeł. K. Bielawski, Wydawnictwo „Homini”, Kraków 2009.
Casel O., Chrześcijańskie misterium kultu, przeł. A. J. Znak, Wydawnictwo „Unum”, Kraków 2000.
Durrwell F. X., Eucharystia sakrament paschalny, tłum. L. Rutkowska, IW „PAX”, Warszawa 1987.
Fittkau G., Der Begriff des Mysteriums bei Johannes Chrysostomos: Eine Auseinandersetzung mit dem Begriff des «Kultmysteriums»
in der Lehre Odo Casels, Peter Hanstein Verlag, Bonn 1953.
Klinger J., Prawosławne i heterodoksyjne rozumienie eucharystii, [в:] O istocie prawosławia. Wybór pism, IW PAX, Warszawa 1983, c. 248-269.
Klinger J., Znaczenie liturgii w życiu chrześcijanina, [в:] O istocie prawosławia. Wybór pism, IW PAX, Warszawa 1983, c. 110-121.
Paprocki H., Misterium eucharystii, Wydawnictwo WAM, Kraków 2010.
Schulz H.-J., Die Byzantinische Liturgie. Vom Werden ihrer Symbolgestalt, Lambertus-Verlag, Freiburg im Breisgau 1964.
Zieliński T., Religia hellenizmu, przeł. G. Piankówna, Wydawnictwo J. Mortkowicza-Towarzystwo Wydawnicze w Warszawie,
Warszawa-Kraków 1925.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Szczegółowe warunki licencji CC BY-SA (Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach) dostępne jest na stronie Creative Commons - link.
Autor musi wypełnić i przesłać na adres redakcji (elpis@uwb.edu.pl) uzupełnioną i podpisaną umowę autorską wraz z oświadczeniem o oryginalności artykułu i wkładzie autora w powstanie artykułu. Plik umowy do pobrania: TUTAJ
