Język liturgiczny słowiańskich Kościołów prawosławnych. Stanowisko wiernych Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w sprawie języka liturgicznego

Abstrakt

Analiza zebranych materiałów z życia Słowiańskich Kościołów prawosławnych, pokazuje, że w niektórych przypadkach język cs. nie jest już aktualnym i zasadnym językiem liturgicznym. Już dawno wprowadzony został bilingwizm lub też język cs. wyparty został przez języki narodowe. Wnikliwa obserwacja sytuacji językowo-liturgicznej w słowiańskich Kościołach prawosławnych pokazuje, że aktualność i zasadność użycia języka cs. jako języka liturgicznego, zależy od kilku czynników. Tak jak w przypadku niekanonicznych Kościołów prawosławnych w Macedonii i na Ukrainie, język cs. zostaje zastąpiony językiem narodowym z powodów czysto nacjonalistycznych. W przypadku Bułgarii i Serbii, czynnikiem wpływającym na zamianę jest traktowanie Kościoła prawosławnego, jako Kościoła narodowego. W przypadku wschodnich, Słowiańskich Kościołów prawosławnych (Białoruś, Polska, Rosja) zmiana językowo-liturgiczna odbywa się najwolniej. Wpływa na to historia Kościołów z okresu XIX i XXI w., temperament i usposobienie Słowian wschodnich. W tym przypadku największym przeciwnikiem języka cs. jest szeroko pojmowana demokracja. Wierni Kościoła prawosławnego w Polsce nadal chcą modlić się w języku cerkiewnosłowiańskim. Warto jest też wspomnieć o tym, że w Kościołach, w których funkcjonuje już język narodowy, język cs. nie został całkowicie wyparty z życia liturgicznego. Powszechny jest bilingwizm językowo-liturgiczny, a w niektórych przypadkach, w szczególności w miejscach z ostoję prawosławia, obserwowany jest powrót do języka cs. (Serbia, Bułgaria).